Lessen onderbouw (groep 1 en 2)

Riolering

Lesomschrijving:

In ons dichtbevolkte landje is riolering absoluut onmisbaar. Zonder riool zou een normaal leven niet mogelijk zijn. We zouden de geur niet kunnen verdragen en daarnaast snel ziek worden van alle bacteriën. Omdat we het riool eigenlijk nooit zien, staan we er pas bij stil als het verstopt is of wanneer we onaangename rioollucht ruiken. Toch is het technisch best interessant. Door alle huizen en gebouwen lopen afvoerleidingen, die uiteindelijk naar één centraal punt gaan en onder de straat uitkomen in een grote, centrale rioolbuis. Vanuit hier gaat het vervuilde water naar de waterzuiveringsinstallatie om daar gereinigd te worden. Hoe het zuiveringsproces in zijn werk gaat, is voor de bovenbouw interessant, maar voor de onderbouw te moeilijk. Toch zullen kleuters zich vast wel eens afvragen waar hun 'poep en plas' nu eigenlijk naartoe gaan als het toilet doorgespoeld wordt. Tijd dus om ze daar middels een leuke techniekles antwoord op te geven!

De kinderen krijgen bij deze les eerst algemene uitleg over het riool. Dat kan opgestart worden aan de hand van een kringgesprek, maar ik vond op internet ook een leuk prentenboek over het riool: 'O nee! Pop in de WC...' van Astrid Huijsing (ISBN: 90-499-2103-5).
Ik heb dat boek online besteld. Het legt voor kleuters op een zeer goede en leuke manier uit hoe het riool werkt. De mooie afbeeldingen met de doorsnede van de rioolbuis die op alle bladzijden doorloopt, maken het daarnaast zeer duidelijk.

Na afloop van het gesprek of het voorlezen van het boek, wordt de kinderen gevraagd of ze nu kort en in eigen woorden uit kunnen leggen wat er met vies water gebeurt. In de kring worden hierna enkele plaatjes neergelegd met apparaten/voorwerpen die met het riool te maken hebben (douche, badkuip, wasbak, wasmachine) en een paar die er niets mee van doen hebben (stofzuiger, prullenbak, kachel). De kinderen kiezen de goede plaatjes eruit.

Vervolgens (of dit gebeurt op een later moment) is het tijd voor een technische verwerkingsopdracht. Hiervoor wordt de leskist met PVC-materiaal gebruikt. Een groepje van 2 of 3 kinderen mogen hiermee een eigen riool gaan ontwerpen. De plaatjes die in de kring gebruikt werden en die met het riool te maken hadden, mogen ze ook gebruiken. Het is de bedoeling dat ze vanuit de verschillende onderdelen in huis naar één buis 'in de straat' gaan. Als ze klaar zijn, mogen ze natuurlijk ook hun werkstuk testen door water in de buizen te gieten.

Tip: een geheel andere lesopdracht is met deze materialen ook mogelijk. Leg de kinderen bijvoorbeeld het volgende 'probleem' voor:

Ik ben jarig en nodig een heleboel vriendjes en vriendinnetjes uit op mijn verjaardag. Die willen natuurlijk allemaal wat drinken. Wat zou het handig zijn als ik in één keer 3, 4 of zelfs 5 bekertjes limonade in kon schenken! Ik heb het namelijk al zó druk met het uitpakken van alle cadeautjes! Kunnen jullie met deze buizen iets voor mij maken waarmee ik in één keer meerdere bekertjes kan vullen?

Voor bovenstaande opzet zijn dan natuurlijk nog een paar plastic bekertjes nodig. Laat de kinderen hun werkstuk ook testen. Het is natuurlijk niet aan te raden om echte limonade te gebruiken en de kinderen dit nadien te laten drinken.

Lesdoelen:

• De kinderen leren dat vervuild water via een rioleringssysteem uiteindelijk bij 'een fabriek' komt om schoongemaakt te worden en kunnen dit kort en in eigen woorden uitleggen;
   

• De kinderen leren welke dingen in een huis allemaal aangesloten zijn op het riool;
   

• De kinderen kunnen met de aangereikte materialen zelf een rioleringssysteem maken;

Overige informatie:

Aantal leerlingen: 2
Tijdsduur: Ongeveer 15 minuten (verwerkingsopdracht)
Benodigdheden: Leskist met PVC-onderdelen, plaatjes van apparaten en voorwerpen in huis (geplastificeerd), maatbeker met water en eventueel trechter.
Kosten: Ongeveer 20 euro.

Downloads:
Overzicht met inhoud van de leskist: (Grootte: 108KB)

TERUG